دانشمندان موسسه تحقیقاتی اسکریپس (TSRI) یک استراتژی جدید برای جلوگیری از اعتیاد و حتی جلوگیری از مصرف بیش از حد کشنده مواد مخدر صنعتی (designer drugs) را ایجاد کردند.

"designer drugs" موادی هستند که قبلا مشابه آنها وجود نداشته و فرمول آنها نیز هیچ شباهتی به مواد مخدر رایج ندارد. دانشمندان در یک پژوهش جدید که در مجله Angewandte Chemie به چاپ رسیده است، اعلام کردند که در آزمایشات پیش بالینی یک واکسن با موفقیت توانستند از رسیدن مخدرهای مصنوعی فنتانیل به مغز جلوگیری کنند.

این واکسن جدید، یک مخدر خطرناک به نام فنتانیل را هدف قرار می‌دهد، که 50 تا 500 برابر قوی‌تر از مورفین است. کاربرد اصلی این دارو ، پیش دارو و آرامبخش قبل از بیهوشی در اتاق عمل است. امروزه، فنتانیل‌ها بطور گسترده‌ای برای بیهوشی و تسکین درد استفاده می‌شوند.

برخی از فروشندگان مواد مخدر در حال حاضر از این ترکیب به جای هروئین استفاده می‌کنند. در طول این سالها ساخت و خرید و فروش این داروها در بسیاری از آزمایشگاه های غیر قانونی آمریکا با عنوانهای مختلف سبب مرگ و میر بسیاری از افراد شده است. اهمیت این واکسن جدید این است که می‌تواند اثرات سمی این داروها را برای اولین بار مسدود کند.

تنوع این مواد غیر قانونی و اطلاعات ناکافی کاربران از اثرات این داروها منجر به مصرف بیش از حد و مرگ آنها شده است. این واکسن جدید از سیستم ایمنی بدن بهره می‌گیرد. ترکیب این واکسن حاوی یک مولکول است که از ساختار هسته فنتانیل تقلید می‌کند. بنابراین هنگامی که این واکسن تزریق می‌شود، سیستم ایمنی بدن تربیت می‌شود تا برای خنثی کردن آن، شروع به تولید آنتی بادی کند.

ایده این طراحی این واکسن این است که زمانی که یک فرد پس از آن سعی در مصرف بیش از حد فنتانیل یا انواع آن را دارد، آنتی بادی‌های آنها به مواد مخدر متصل شده و از رسیدن آنها به مغز جلوگیری می‌کنند. این فرضیه می‌گوید که مسدود کردن احساس نشئگی و سرخوشی بعد ار مصرف دارو سبب می‌شود تا فرد دیگر در جستجو و استفاده مواد مخدر نباشد.

محققان این واکسن را در مدل‌های موش که به فنتانیل و مصرف بیش از حد آن اعتیاد داشتند آزمایش کردند. روند واکسیناسیون سه بار در این موشها و هر دو هفته یکبار انجام شد. محققان با بررسی آنتی‌بادی‌ها در خون، دریافتند که سیستم ایمنی بدن موشها با موفقیت توانسته فنتانیل را برای ماه‌ها بعد از آخرین تزریق خنثی کند. در آزمایش های بعدی، محققان مشاهده کردند که موش‌های واکسینه شده‌ای که فنتانیل دریافت می‌کنند، دیگر دچار علائم نشئگی نمی‌شوند.

در واقع، این موشهای واکسینه شده برای نشئه شدن نیاز به 30 برابر دوز فنتانیل بیشتر از حد معمول داشتند. شایان ذکر است که آنتی بادی‌های تولید شده توسط این واکسن که در برابر مصرف بیش از حد در امان مانده بودند، سطوح کشنده فنتانیل را خنثی سازی کردند.
گام بعدی محققان در این پژوهش، طراحی یک واکسن قوی‌تر و یک ترکیب ضد فنتانیل و هروئین است.